Veertig jaar gewerkt. Genoeg, vindt Joop Kamer, die de laatste tien jaar decaan was o.a. bij Social Work. Hulpverlening is de rode draad in zijn werkzaam leven, maar ook het onderwijs boeit hem van jongs af aan. Nu met pensioen en eerst maar eens een jaartje kijken wat er op hem af komt. Fietsen, en het liefst een beetje hard, blijft hij zeker doen. Hij markeert de overgang naar de nieuwe fase met een fikse fietstocht.
De vogeltjes in de tuin fluiten er lustig op los. Joop wijst de nestkasten aan die zorgvuldig zijn neergezet. In zijn huis heerst een serene rust. Veel mooie foto’s aan de wand. Eigen werk, want Joop is enthousiast hobbyfotograaf. We zitten aan de grote tafel waar boeken, tijdschriften en brochures in nette stapeltjes liggen. Joop draagt een t-shirt dat een andere hobby, wielrennen, verraadt: ‘GF-Rosa’ staat erop, ‘Grand Fondo Rosa’, een populaire wielertoertocht rond Arnhem.
Hulpverlening
Over dat fietsen later meer, want Joop gaat eerst in chronologische volgorde door zijn werkzaam leven dat begint na een hbo-opleiding Inrichtingswerk aan de Sociale Academie in Den Haag (een voorloper van de HHs..). Met dat hbo-diploma start hij als hulpverlener en gaat werken met chronisch psychiatrisch patiënten. Pionieren in een resocialisatieproject dat de psychiatrisch patiënten, tot dan toe meestal wat weggestopt in de bossen, terugbrengt in de woonwijken. Het bevalt hem, iets nieuws opbouwen, een beetje tegen de verdrukking in.
Maar na drie jaar verruilt hij zijn baan voor die van huisman, hij gaat een tijdje voor zijn net geboren kind zorgen. Beetje alternatief, maar Joop is wel een jarenzestigproduct en, ja, geeft hij toe, ook wel een hippie.
Toch duikt hij weer de hulpverlening in, nu als begeleider en trainer van licht verstandelijk gehandicapten die zelfstandig wonen. Voor hem trekt niet alleen de inhoud, hulpverlening, maar ook de vorm. Hij kan er zelfstandig werken, zijn gang gaan, want vaste procedures en iemand die zegt wat hij moet doen…, dat is niets voor hem. ‘Ik ben eigenlijk wel een solist, een einzelgänger,’ beaamt hij, maar hij voegt er snel aan toe dat hij goed kan samenwerken.
Werken…, het moet bevrediging geven en hij moet het vooral leuk vinden, hij is geen carrièrejager. En het moet niet te overheersend worden, zijn privéleven is minstens zo belangrijk. De balans tussen werk en privé raakt begin jaren ’90 even verstoord bij een burn out. Joop heeft een project wat te voortvarend en vooral ook te solistisch aangepakt. Hij is er een tijdje uit, maar tsjonge, wat leert hij ervan, voortaan worden de grenzen tussen werk en privé goed bewaakt en hij heeft later baat bij deze ervaring wanneer hij als decaan studenten begeleidt.
Docent
Nadat hij in Stolwijk een woon- en dagvoorziening voor verstandelijk gehandicapten mede heeft opgezet, volgt de stap naar het onderwijs. Hij heeft inmiddels een posthbo-opleiding Management, Organisatie en Beleid gedaan en gaat als docent bij SPH aan de slag. Jean Jaminon, Jean Baptiste Segond von Blanchet en Bieke de Mol maken deel uit van de sollicitatiecommissie. Hij doet de PDV (cursus Pedagogische en Didactische Vorming) en is niet dan alleen een volledig bevoegd-, maar ook bevlogen docent. Deeltijdonderwijs is het leukste, maar ook behoorlijk uitdagend. Hij geeft dan les aan ‘best kritische’ oud-collega’s.
Het onderwijs is inmiddels niet meer ‘frontaal’, waarbij de docent doceert en de student dociel noteert. Nee, projectonderwijs, leren-leren, groepswerk, de praktijk in. En de rol van docent blijkt veelzijdig: lesgeven, onderwijsontwikkeling, supervisie, coaching, stagecoördinatie, medezeggenschap, examencommissie. Joop pakt het allemaal enthousiast en met verve op. Het werk past hem, veel zelfstandigheid, collegialiteit en jonge mensen die zich voorbereiden op hun maatschappelijke rol.
En dan dient zich een nieuwe functie aan waarin hij al het voorgaande kan bundelen: decaan! Hij kent de organisatie, het onderwijs, de regelingen en bovenal, hij heeft ervaring als hulpverlener. Het is voor hem een gouden baan, hij kan zijn eigen weg zoeken. Studenten die het moeilijk hebben verder helpen, het is een veelheid van vaak complexe problematiek: de studie haalbaar maken, ondersteuning zoeken, voorzieningen regelen en uitzonderingen mogelijk maken. ‘Maar pas op hé, als decaan ben je geen hulpverlener’, zegt hij. Je moet het probleem serieus nemen, kijken hoe de studie toch haalbaar gemaakt kan worden en wat daar voor nodig is. Maar daarbij de student in zijn eigen kracht zetten, niet het probleem overnemen. En daarnaast, als decaan ben je solist en dat maakt het samenwerken in het decanenteam des te belangrijker.
Pensionado en dan?
10 jaar lang is hij decaan, hij geniet ervan. Maar hij ziet ook dat de organisatie en het onderwijs niet stilstaan. De laatste reorganisatie levert hem zorgen op. Er is minder oog voor de mens, collega’s die soms minder prettig aan de kant worden geschoven en als decaan merkt hij dat studenten daar ook last van hebben. Misschien speelt het wel mee in zijn overwegingen om over zijn pensioen te gaan nadenken, maar let op hè: ‘Ik heb ruim 20 jaar met ontzettend veel plezier bij De Haagse gewerkt.’ En hij weet zich nog het eerste moment te herinneren waarop hij het gebouw binnenkwam, zo mooi, zo imposant: ‘Dat ik hier mag gaan werken’. Dat gevoel is al die jaren gebleven.
Veertig jaar gewerkt, het is mooi geweest, hij trekt de grens bij 64 jaar, dan stopt hij. En dan? Hij neemt zich voor om dat eerste arbeidsloze jaar op zich af te laten komen. Hij kijkt wel wat zich aandient en gaat nog niet op zoek naar een nieuwe invulling. Toch schrijft hij zich al in voor een cursus bij de HOVO in Rotterdam. ‘Waarom hebben ze bij De Haagse eigenlijk geen HOVO meer?’ vraagt hij zich af. Maar hij wil de pensioenovergang per sé markeren en hoe kan dat beter met zijn andere passie: de racefiets! In mei jl. fietst hij in zijn eentje de contouren van Nederland langs, 1300 kilometer in 13 dagen, met bepakking. Alleen zijn, nadenken, weemoed, reflecteren, bewust zijn van het moment. De laatste kilometers fietst hij met een brok in zijn keel, het was mooi, de nieuwe tijd, pensioen, ziet hij optimistisch tegemoet.
